Нұр-Сұлтан қаласындағы эпидемиологиялық жағдай тұрақты және жалпы ел бойынша үрдісті көрсетеді. АИТВ індеті шоғырланған кезеңінде орналасқан. 2022 жылдың 4 айында Нұр-Сұлтан қаласында 101 жағдай тіркелді. Бұл өткен жылдың ұқсас кезеңінен 7 жағдайға артық. 100 мың тұрғынға шаққандағы көрсеткіш - 8,5 былтырғы 8,0-ге көрсеткішіне қарсы құрайды. Анықталған 101 адамның 30% - ы басқа қаладан келгендер, 4% -шетелдіктер, 2021 жылдың қорытындысы бойынша 26,4% - басқа қаладан келгендер және 5,3% - шетелдіктер.
15-49 жас аралығындағы жас санатында АИТВ-инфекциясының таралуы 0,29% - ды құрады, Меморандум бойынша 0,39% - дан аспауы тиіс.
ЖИТС орталықтары қызметінің рейтингінде Нұр-Сұлтан қалалық ЖИТС орталығы бағалауы 40 - тан астам көрсеткіш бойынша жүргізілетін рейтингте тұрақты түрде жетекші орынға ие, ал 2022 жылғы 1 тоқсанның қорытындысы бойынша 2 орында.
ЖИТС орталығы ТМККШ шеңберінде халықтың АИТВ-инфекциясына тестілеуге қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Нұр-Сұлтан қаласында АИТВ-инфекциясын анықтауға жыл сайын 300 мыңнан астам адам тестіленеді. 2021 жылы АИТВ-инфекциясын анықтауға 320 244 тест өткізілді, халықты тестілеумен қамту 24,0% - ды құрады, бұл ҚР бойынша ең жоғары көрсеткіш болып табылады. Жыл сайын халықты АИТВ-ға тестілеудің көлемі орта есеппен 12-15% - ға ұлғаюда. Ерте тестілеудің арқасында 83% жағдай аурудың 1-2 сатысында анықталды. ЖИТС-сервистік үкіметтік емес ұйымдарда инвазивті емес экспресс-тесттердің көмегімен халықтың негізгі топтарының өкілдерін (инъекциялық есірткіні тұтынатын адамдар, секс қызметкерлері және ерлермен жыныстық қатынасқа түсетін ерлер) тегін экспресс-тестілеу енгізілді.
Жүргізілген емдеу-алдын алу жұмыстарының нәтижесінде АИТВ инфекциясын емдеу саласында жетістіктерге қол жеткізілді. Жыл сайын антиретровирустық терапия алатын адамдардың саны артып келеді. Егер 2017 жылы – 434 пациент болса, 2022 жылдың ағымдағы кезеңінде емді 1514 пациент қабылдайды. Осыған байланысты АИТВ-мен өмір сүретін адамдарды (АӨСА) антиретровирустық терапиямен қамту көрсеткіші 2017 жылғы 49% - дан 2022 жылы 79% - ға дейін айтарлықтай жақсарды (индикатор - кемінде 74%).
АРВ-терапияға қол жетімділіктің артуы нәтижесінде ЖИТС-тан АӨСА өлім-жітім көрсеткішінің төмендеу үрдісі байқалады: 4,6-дан 100 мың адамға. 2020 жылы 2021 жылы 1,1-ге дейін (ҚР бойынша -1,2), бұл АӨСА-нің өмір сүру ұзақтығын арттыруға және сапасын жақсартуға ықпал етеді.
АИТВ-ның анадан балаға берілуінің алдын алу АИТВ жұқтырған әйелдер мен олардан туған балаларға кешенді көмектің ажырамас бөлігі болып табылады. АИТВ жұқтырған жүкті әйелге профилактикалық ем жүргізу дені сау баланың тууын қамтамасыз етеді. АРВ - профилактикасымен жүкті әйелдерді қамту қалада 2017 жылғы 88%-дан 2021 жылы 100% - ға дейін, ал АИТВ-позитивті аналардан туған нәрестелерді қамту 2017 жылғы 91% - дан 2021 жылы 100% - ға дейін ұлғайды.
АИТВ жұқтырған аналардан туылған барлық балалар тамақтандыруға арналған тегін бейімделген сүт қоспаларымен қамтамасыз етіледі. Іске асырылып жатқан іс-шаралардың нәтижесі перинаталдық трансмиссия деңгейінің 2017 жылғы 0,9% - дан қазіргі уақытқа дейін айтарлықтай төмендеуі болып табылады және соңғы 5 жылда қалада анадан балаға берілетін АИТВ жағдайлары тіркелген жоқ.
2018 жылдан бастап қалада ЖИТС-ке, туберкулезге және безгекке қарсы күрес жөніндегі Жаһандық қордың қолдауымен халықтың негізгі топтары арасында профилактикалық бағдарламалар табысты іске асырылуда. Осы грантты іске асыру қалада АИТВ-ның алдын алу саласында жұмыс істейтін үкіметтік емес ұйымдардың рөлін нығайтуға және әлеуетін арттыруға мүмкіндік берді. 2020-2021 жылдар бойы ЖИТС орталығы осы мақсаттарға Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты бөлу бойынша белгілі бір жұмыс жүргізді. Нәтижесінде, 2022 жылға халықтың негізгі топтары үшін мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстың 3 лоты бойынша 42,6 млн.теңге сомасында қаржыландыру бөлінді.
БҰҰ-ның 2021 жылғы саяси декларациясының мақсаттарын және ЮНЭЙДС-тің «95-95-95» мақсаттарын орындау шеңберінде Нұр – Сұлтан қаласында ЛЖВ бағалау санының 96% – ы өзінің АИТВ мәртебесін біледі, оның ішінде 78% АРТ-терапияны алады, айқындалмайтын вирустық жүктемесі бар - 86% құрады.
